GOST 1367.5-83
Zatwierdzony i wprowadzony w życie
Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
od 16 grudnia 1983 r. N 6012
PAŃSTWOWY STANDARD ZWIĄZKU SRR
ANTYMON
METODY OZNACZANIA OŁOWIU
Antimony. Methods for the determination of lead
GOST 1367.5−83
Grupa В59
ОКСТУ 1709
W zamian GOST 1367.5−76
Okres obowiązywania od 1 stycznia 1985 roku
do 1 stycznia 1990 r.
Niniejszy standard określa полярографический metoda oznaczania ołowiu od 0,02 do 1,0%, комплексометрический i хроматный metody oznaczania ołowiu od 0,5 do 5,0% w antymon marek Су00, Su0, Су1 i Су2.
(red. Zmiany N 1, ratyfikowana. Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
1. WYMAGANIA OGÓLNE
1.1. Ogólne wymagania dotyczące metod analizy i wymagania dotyczące bezpieczeństwa — według GOST 1367.0−83.
2. ПОЛЯРОГРАФИЧЕСКИЙ METODA
Metoda opiera się na полярографировании ołowiu na солянокислом tle. Antymon i cyny, które uniemożliwiają definicji, odpychają się w postaci bromków podczas rozkładu produkt zawieszenia z бромистоводороднойkwasem.
2.1. Aparatura, odczynniki i roztwory
Полярограф nakładki napięcia stałego z ртутными elektrodami (katoda mercurial kapanie, ogniwa elektrolitycznego ze zdalnym anodą. W na anodzie przestrzeń zalana rtęć i nasycony roztwór chlorku potasu) lub полярограф осциллографический typu W-5122, lub переменнотоковый typu PU-1.
Kubki szklane, laboratoryjne zgodnie z GOST 25336−82 o pojemności 50, 100, 500 cm3.
Kolby pomiarowe zgodnie z GOST 1770−74 o pojemności 50, 100 cm3 i 1 dm3.
Микробюретки z podziałką milimetrową według GOST 1770−74 o pojemności 5 cm3.
Kwas azotowy, zgodnie z GOST 4461−77 i rozcieńcza się 1:3.
Kwas solny według GOST 3118−77 i rozcieńcza się 1:1, 1:3.
Kwas бромисто-wodorowa według GOST 2062−77.
Kwas askorbinowy w NTD.
(red. Zmiany N 1, ratyfikowana. Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
Potasu chlorek po DRUGIEJ 6−09−5077−83, roztwór nasycony.
(red. Zmiany N 1, ratyfikowana. Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
Rtęć metaliczna w NTD.
Ołów według GOST 3778−77, marki Z1.
Roztwór ołowiu, standard: tuz ołowiu o masie 1,0 g umieszcza się w zlewce o pojemności 500 cm3, приливают 30 cm3 kwasu azotowego (1:3) i ogrzewa się. Po rozwiązaniu zawieszenia roztwór odparować do uzyskania wilgotnych soli, dodać 15 cm3 stężonego kwasu solnego i ponownie odparować prawie do sucha. Выпаривание powtórzyć jeszcze dwukrotnie, używając za każdym razem po 5 cm3 kwasu solnego (1:1). Do pozostałej приливают 250 cm3 stężonego kwasu solnego, ogrzewa się, rozcieńcza się wodą, wlać w kolbie miarowej o pojemności 1000 cm3, dodać wodą do kreski i wymieszać.
1 cm3 roztworu zawiera 1 mg ołowiu.
2.2. Przeprowadzenie analizy
2.2.1. Tuz antymonu o masie 0,5 g marki Су00 lub o masie 0,2 g marek Su0, Су1, Су2 umieścić w zlewce o pojemności 100 cm3, приливают 5 cm3 stężonego kwasu azotowego i odparowano do sucha. Do suchego należności приливают 100 cm3 бромистоводородной kwasy i ponownie odparować do sucha. Traktowanie бромистоводородной kwasem przeprowadzone dwukrotnie, dodając za każdym razem po 5 cm3 бромистоводородной kwasu. Sucha pozostałość zwilżyć 10−15 kropli kwasu solnego (1:1), i ponownie odparować do sucha. Tę czynność powtarza się dwa razy.
Do suchego należności приливают 30 cm3 kwasu solnego (1:3) i ogrzewano przez 5 minut, aż do całkowitego rozpuszczenia soli. Otrzymany roztwór w analizie antymonu marek Су00, Su0 i Су1 wlać w kolbie miarowej o pojemności 50 cm3, a w analizie antymonu marki Су2 wlać w kolbie miarowej o pojemności 100 cm3. Następnie roztwory dodać do kreski kwasem solnym (1:3), dobrze wymieszać i dają odstać. Jeśli objętość roztworu 50 cm3, którego używa się pełna, a z objętości 100 cm3 odlewane w suchej szklance część roztworu (30−50 cm3), dodać 0,1 g kwasu askorbinowego i pozostawić na 15−20 min.
Następnie roztwór tłumaczą w ogniwa elektrolitycznego, wstępnie przepłukując go tym samym roztworze, i полярографируют ołowiu przy potencjale szczyt minus 0,46 W. Podczas pracy na осциллографе okres капания rtęci z kapilary 5 — 6, opóźnienie impulsu 3 — 4 s, prędkość podawania napięcia na электролитическую komórkę 0,25 — 0,58 W/s. Jednocześnie z анализируемыми próbami kręcą полярограмму roztworu porównania ołowiu, przygotowanych tak samo, jak próbki.
2.2.2. Do przygotowania roztworów porównania ołowiu do kolby o pojemności 100 cm3 приливают z микробюретки standardowy roztwór ołowiu w ilości 0,1; 0,2; 0,5; 1,0; 2,0; 4,0; 6,0; 8,0; 10 cm3, co odpowiada 0,1; 0,2; 0,5; 1,0; 2,0; 4,0; 6,0; 8,0 i 10 mg ołowiu. Objętość roztworów dostosowane do kreski kwasem solnym (1:3) i wymieszać. W suchej zlewki o pojemności 50 cm3 oddać około 30 cm3 roztworu, dodać 0,1 g kwasu askorbinowego i przez 15 min kręcą полярограмму.
Stężenie ołowiu w roztworach porównania odpowiednio równa 1; 2; 5; 10; 20; 40; 60; 80; 100 mg/dm3.
2.3. Przetwarzanie wyników
2.3.1. Ułamek masowy ołowiu (X) w procentach, oblicza się według wzoru
,
gdzie — wysokość fali frekwencyjnych analizowanego roztworu próbki, mm;
z — masa ołowiu w roztworze porównania, mg/dm3;
V — objętość roztworu frekwencyjnych analizowanego próbki, cm3;
— wysokość fali roztworu porównania, mm;
m — masa zaczepu frekwencyjnych analizowanego próbki, g.
2.3.2. Różnica dwóch wyników równoległych definicji i różnica dwóch wyników analizy przy zaufania prawdopodobieństwa P=0,95 nie powinna przekraczać absolutnego dopuszczalnej rozbieżności i zbieżności i powtarzalności, podanych w tabeli. 1.
Tabela 1
──────────────────────────┬──────────────────────────────────────
Udział masowy ołowiu, % │Bezwzględne dopuszczalne rozbieżności, %
├────────────────┬─────────────────────
│ zbieżności │ powtarzalności
──────────────────────────┼────────────────┼─────────────────────
Od 0,020 do 0,040 subskryb. │0,005 │0,006
W. św. 0,040 «0,100» │0,010 │0,012
«0,100» 0,200 «│0,02 │0,024
«0,20» 0,40 «│0,03 │0,04
«0,40» 1,00 «│0,05 │0,06
(p. 2.3.2 w red. Zmiany N 1, ratyfikowana. Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
3. КОМПЛЕКСОНОМЕТРИЧЕСКИЙ METODA
Metoda opiera się na alokacji ołowiu w postaci siarczanu i jego miareczkowaniu трилоном B w ацетатно-roztworze buforowym o ph 5 — 6 w obecności wskaźnika ксиленолового pomarańczowego. Antymon, mieszającą definicji, odpychają się w postaci bromków podczas rozkładu produkt zawieszenia z bromem lub бромистоводороднойkwasem.
3.1. Aparatura, odczynniki i roztwory
Zlewki według GOST 1770−74 o pojemności 50, 100 cm3.
Butle, kolby szklane, laboratoryjne zgodnie z GOST 23932−79 o pojemności 250 cm3.
(red. Zmiany N 1, ratyfikowana. Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
Kubki szklane, laboratoryjne zgodnie z GOST 25336−82 o pojemności 500 cm3.
Kolby pomiarowe zgodnie z GOST 1770−74 o pojemności 1 dm3.
Pipeta z podziałką milimetrową według GOST 20292−74 o pojemności 2, 5, 10 cm3.
Biurety według GOST 20292−74 o pojemności 25 cm3.
Kwas azotowy, zgodnie z GOST 4461−77, rozcieńcza się 1:3.
Kwas solny według GOST 3118−77 i rozcieńcza się 1:1.
Kwas siarkowy według GOST 4204−77, rozcieńczone 1:1, 1:6, 1:20.
Kwas бромисто-wodorowa według GOST 2062−77.
Brom według GOST 4109−79.
Potas азотнокислый według GOST 4217−77.
Ксиленоловый pomarańczowy: 0,5 g ксиленолового pomarańczowy wymieszać w porcelanowym moździerzu z 50 g азотнокислого potasu; służy jako wskaźnik podczas miareczkowania.
Amon уксуснокислый według GOST 3117−78, roztwór: 250 g uksusnokislogo amonu rozpuszcza się w wodzie, приливают 8 cm3 stężonego kwasu solnego i rozcieńczono wodą do 1 dm3. Roztwór powinien mieć ph=5,7−6,0, że sprawdzają w uniwersalnym papierkiem papierze.
Ołów według GOST 3778−77 marki Z1.
Roztwór ołowiu standardowe: zaczep ołowiu o masie 1,0 g umieszcza się w zlewce o pojemności 500 cm3, приливают 30 cm3 kwasu azotowego (1:3) i ogrzewa się. Roztwór rozcieńcza się wodą, wlać w kolbie miarowej o pojemności 500 cm3, dodać do kreski wodą i wymieszać.
1 cm3 roztworu zawiera 2 mg ołowiu.
Sól динатриевая kwasu etylenodiaminotetraoctowego (трилон B) zgodnie z GOST 10652−73, 0,01 mol/dm3 roztwór: 3,7225 g трилона B rozpuszcza się w wodzie, filtrowane w kolbie miarowej o pojemności 1 dm3, wlać do kreski wodą i wymieszać.
3.2. Instalacja tytułu трилона B
Dla zabudowy tytułu 0,01 mol/dm3 roztworu трилона B wybierają pipetą 10 cm3 standardowego roztworu ołowiu słoików z szerokim otworem w kolbie o pojemności 250−300 cm3 i приливают 5 cm3 stężonego kwasu siarkowego. Zawartość kolby odparowano do sucha, chłodzi i приливают 20 cm3 kwasu siarkowego (1:6). Kolbę zamknąć strefą szybą, gotować przez 1 min, fajne i pozostawić na 1 godz. w zimnej bieżącej wodzie.
Osad siarczanu ołowiu sączy się przez koralik z фильтробумажной masy, osad przemyto i kolby 2−3 razy na zimnym roztworem kwasu siarkowego (1:20) i 1−2 razy zimną wodą. Dalej rozpuszczenie osadu i miareczkowanie ołowiu odbywa się zgodnie z p.
Tytuł 0,01 mol/dm3 roztworu трилона B (T), zdefiniowanego w свинцу, obliczamy według wzoru
,
gdzie m — masa ołowiu w аликвотной części standardowego roztworu, g;
V — objętość 0,01 mol/dm3 roztworu трилона B, zużyty do miareczkowania, cm3.
3.3. Przeprowadzenie analizy
3.3.1. Rozkład z bromem
Tuz antymonu o masie 1 g (przy masowym udziale ołowiu do 2%) lub o masie 0,5 g (przy wyższej zawartości ołowiu) umieszcza się w słoików z szerokim otworem kolby o pojemności 250−300 cm3, приливают 5 cm3 kwasu solnego (1:1), a następnie ostrożnie kroplami (przy ciągłym mieszaniu) 2 cm3 bromu (reakcja idzie szybko). Otrzymany roztwór odparowano mieszając i umiarkowanym podgrzaniu do sucha. Sucha pozostałość zwilżyć 2 cm3 kwasu solnego, обмывая nią ścianki kolby, приливают 0,5 cm3 bromu i ponownie roztwór odparowano do sucha. Aby całkowicie usunąć antymonu przetwarzanie osadu kwasu solnego i bromem jeszcze raz powtórzyć. Następnie do suchego osadu приливают 5 cm3 kwasu siarkowego (1:1) i ponownie odparować do sucha.
3.3.2. Rozkład z бромистоводороднойkwasem
Tuz antymonu o masie 1 g (przy masowym udziale ołowiu do 2%) lub o masie 0,5 g (przy wyższej zawartości ołowiu) umieszcza się w słoików z szerokim otworem kolby o pojemności 250−300 cm3, приливают 10 cm3 stężonego kwasu azotowego i odparowano do sucha. Następnie приливают 10 cm3 бромистоводородной kwasy i ponownie roztwór odparowano do sucha. Do suchego należności приливают 5 cm3 бромистоводородной kwasy i 3 cm3 stężonego kwasu siarkowego. Zawartość kolby odparowano do sucha.
3.3.3. Zaznaczenie siarczanu ołowiu, oznaczanie zawartości ołowiu
W suchej pozostałości po rozkładzie dodaje się 20 cm3 kwasu siarkowego (1:6), kolbę zamknąć strefą szybą i gotować przez 1 min. Następnie zawartość kolby chłodzi się w wodzie w ciągu 1 godziny i sączy się przez koralik z фильтробумажной masy. Osad siarczanu ołowiu i kolby myje 2−3 razy na zimnym roztworem kwasu siarkowego (1:20), a następnie 1−2 razy zimną wodą.
Osad wraz z фильтробумажной masą szklaną bagietką tłumaczą w kolbie, w której prowadzone rozkład zawieszenia, приливают 25 ом3 roztworu uksusnokislogo amonu, mycie im lejek i ścianki kolby. Następnie lejek i ścianki kolby umyć 100 cm3 gorącej wody i zawartość kolby ogrzewa się w ciągu 5 — 10 minut, nie doprowadzając do wrzenia.
Po schłodzeniu roztworu dodaje się 0,1−0,2 g mieszanki ксиленолового pomarańczowy z azotanem potasu i miareczkującym ołowiu, roztwór трилона B do przejścia fioletowo-czerwonego zabarwienia roztworu na żółtą.
3.4. Przetwarzanie wyników
3.4.1. Ułamek masowy ołowiu (X) w procentach, oblicza się według wzoru
,
gdzie V — objętość 0,01 mol/dm3 roztworu трилона B, zużyty do miareczkowania, cm3;
T — tytuł 0,01 mol/dm3 roztworu трилона B w свинцу, g/cm3;
m — masa zaczepu antymonu, g.
3.4.2. Różnica dwóch wyników równoległych definicji i różnica dwóch wyników analizy przy zaufania prawdopodobieństwa P=0,95 nie powinna przekraczać absolutnego dopuszczalnej rozbieżności i zbieżności i powtarzalności, podanych w tabeli. 2.
Tabela 2
───────────────────────────┬──────────────────────────────────────
Udział masowy ołowiu, % │Bezwzględne dopuszczalne rozbieżności, %
├─────────────┬────────────────────────
│ zbieżności │ powtarzalności
───────────────────────────┼─────────────┼────────────────────────
Od 0,40 do 1,00 subskryb. Ł 0,05 │0,06
W. św. 1,00 «2,00» │0,10 │0,12
«2,00» 5,00 «│0,20 │0,24
(p. 3.4.2 w red. Zmiany N 1, ratyfikowana. Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
4. ХРОМАТНЫЙ METODA
Oznaczanie ołowiu spędzają йодометрическим metodą po osadzeniu w postaci chromianów. Antymon, mieszającą osadzanie chromianów ołowiu, wstępnie usuwają w postaci bromku.
4.1. Aparatura, odczynniki i roztwory
Микробюретки według GOST 1770−74 o pojemności 5 cm3.
Kubki szklane, laboratoryjne zgodnie z GOST 25336−82 pojemności 100 cm3.
Kolby szklane, laboratoryjne zgodnie z GOST 25336−82 o pojemności 500 cm3.
Cylindry pomiarowe zgodnie z GOST 1770−74 o pojemności 5 i 10 cm3.
Lejki szklane, zgodnie z GOST 23932−79.
(red. Zmiany N 1, ratyfikowana. Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
Kwas solny według GOST 3118−77 i rozcieńcza się 1:1.
Kwas azotowy, zgodnie z GOST 4461−77.
Kwas бромисто-wodorowa według GOST 2062−77.
Brom według GOST 4109−79.
Sód уксуснокислый według GOST 199−78, 15%-wegoroztworu.
Potas двухромовокислый według GOST 4220−75, 10%-wegoroztworu.
Sód серноватистокислый (tiosiarczan) zgodnie z GOST 27068−86, 0,025 mol/dm3 roztworu.
(red. Zmiany N 1, ratyfikowana. Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
Potasu jodku według GOST 4232−74, 10%-wegoroztworu.
Skrobia według GOST 10163−76, 1%-wego świeżo przygotowany roztwór.
4.2. Przeprowadzenie analizy
4.2.1. Rozkład z bromem
Tuz antymonu o masie 1 g umieszcza się w zlewce o pojemności 100 cm3, приливают 5 cm3 kwasu solnego (1:1), a następnie ostrożnie kroplami (przy ciągłym mieszaniu) 2 cm3 bromu (reakcja przebiega gwałtownie). Otrzymany roztwór odparowano z umiarkowanym podgrzaniu do sucha. Aby całkowicie usunąć antymonu pozostałość rozpuszczono w 2 cm3 kwasu solnego, обмывая nią ścianki szklanki, приливают jeszcze około 0,5 cm3 bromu i roztwór odparowano do sucha. Sucha pozostałość zwilżyć 10−15 kropli kwasu solnego (1:1) i ponownie odparować do sucha. Tę czynność powtarza się dwa razy.
4.2.2. Rozkład z бромистоводороднойkwasem
Tuz antymonu o masie 1 g umieszcza się w zlewce o pojemności 100 cm3, приливают 5 cm3 stężonego kwasu azotowego, выпаривая na łaźni piaskowej do sucha. Do suchego należności приливают 10 cm3 бромистоводородной kwasy i ponownie odparowano na łaźni piaskowej do sucha. Traktowanie бромистоводородной kwasem powtórzyć, dodając 5 cm3 бромистоводородной kwasu. Sucha pozostałość zwilżyć 10−15 kropli kwasu solnego (1:1) i ponownie odparować do sucha. Tę czynność powtarza się dwa razy.
4.2.3. Osadzanie chromianów i ołowiu oznaczanie zawartości ołowiu
Suchą pozostałość po rozkładu na mokro 8−10 kropli kwasu solnego (1:1), lekko ogrzewa się do rozpuszczenia soli, приливают 50 cm3 roztworu uksusnokislogo sodu i roztwór ogrzewano do wrzenia. Приливают 20 cm3 roztworu двухромовокислого potasu, roztwór z osadem gotować 5−10 min i pozostawić w ciepłym miejscu na 2 h.
Po upływie tego czasu osad odsącza się przez filtr lub kulka z фильтробумажной masy i przemyto ciepłą wodą, aż do całkowitego odbarwienia filtra. Lejek z osadem umieścić w kolbie o pojemności 500 cm3. Osad chromianów ołowiu na filtrze i pozostałą w szklance rozpuścić w dwóch etapach 10 cm3 gorącej kwasu solnego (1:1), na przemian z płukaniem gorącą wodą, aż do odbarwienia filtra. Otrzymany roztwór ochłodzono, dostosowane objętość wodą do 200 cm3, dodać 10 cm3 roztworu jodku potasu. Uwolniony jod miareczkującym roztworem tiosiarczanu sodu, dodając ostatni do lekko żółty kolor, a następnie приливают 3−4 krople roztworu skrobi i kontynuować miareczkowanie do przejścia niebiesko-fioletowego koloru na zielony.
4.3. Przetwarzanie wyników
4.3.1. Ułamek masowy ołowiu (X) w procentach, oblicza się według wzoru
,
gdzie V — objętość 0,025 mol/dm3 roztworu tiosiarczanu sodu, zużyty do miareczkowania, cm3;
0,001725 — ilość ołowiu, odpowiadająca 1 cm3 dokładnie 0,025 mol/dm3 roztworu tiosiarczanu sodu, g;
m — masa zaczepu antymonu, g.
4.3.2. Różnica dwóch wyników równoległych definicji i różnica dwóch wyników analizy przy zaufania prawdopodobieństwa P=0,95 nie powinna przekraczać absolutnego dopuszczalnej rozbieżności i zbieżności i powtarzalności, podanych w tabeli. 2.
(p. 4.3.2 w red. Zmiany N 1, ratyfikowana. Rozporządzenie Gosstandartu ZSRR
